Stress en het immuunsysteem

Gepubliceerd op 27 mei 2021 om 22:33

Hoe vertaalt  stress zich nu precies in problemen met de fysieke gezondheid? Wetenschappers menen het antwoord te hebben: ontsteking.

 

Stress en het immuunsysteem

 

Het immuunsysteem is het systeem dat het lichaam beschermt/ waarmee het lichaam zich verdedigt tegen ziekte. Dit systeem werkt op verschillende manieren. Er worden in je lichaam constant zoek-en-vernietigmissies uitgevoerd naar vijandige microbes. Miljoenen witte bloedcellen, of leucocyten, vormen in deze microscopische oorlog het voetvolk van het immuunsysteem. De leucocyten omhullen en doden consequent alle ziekteverwekkers die ze tegenkomen: bacteriën, virussen, schimmels, versleten lichaamscellen en cellen die zijn gaan woekeren.

 

Leucocyten herkennen binnengedrongen ziekteverwekkers aan fragmenten op hun oppervlak die we antigenen noemen (antigen is een afkorting van antibody generator). Sommige leucocyten, de lymfocyten, produceren antilichamen, gespecialiseerde eiwitten die zich aan deze vreemde organismen hechten, ze inactief maken en markeren voor vernietiging.

 

Speciale geheugenlymfocyten markeren lichaamsvreemde organismen, maar gaan er niet de strijd mee aan. Zij blijven jarenlang in de bloedbaan en vormen de basis voor een snelle immuunreactie als een lichaamsvreemd organisme zich opnieuw vertoont. Psychische stressoren kunnen de reactie van het immuunsysteem verzwakken, vooral als de stress intensief of langdurig is. Zelfs relatief korte perioden van stress, zoals een examenweek, kunnen het immuunsysteem verzwakken. Deze effecten zijn echter beperkter dan de gevolgen van langdurige of chronische stress. De typen levensstressoren die hun tol eisen van het immuunsysteem en ons vatbaarder maken voor ziekte zijn onder andere huwelijksproblemen, scheiding, langdurige werkloosheid, en traumatische stress als gevolg van natuurrampen en terroristische aanslagen.

 

Maar hoe vertaalt stress zich nu precies in problemen met de fysieke gezondheid? Wetenschappers menen het antwoord te hebben: ontsteking. Gewoonlijk reguleert het immuunsysteem de ontstekingsreactie als gevolg van infectie of verwonding. Bij stress is het immuunsysteem minder goed in staat die ontstekingsreactie te temperen, wat leidt tot een aanhoudende ontsteking die kan bijdragen tot veel fysieke stoornissen, waaronder cardiovasculaire aandoeningen, astma en artritis. Door chronische stress kan het langer duren voor een wond geheeld is. Negatieve emoties als angst en depressie zijn op hun beurt ook weer bronnen van emotionele stress: ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat een wond of ontsteking minder snel geneest. Er kan op die manier redelijk eenvoudig een negatieve spiraal ontstaan.

 

Sociale ondersteuning kan de schadelijke effecten van stress op het immuunsysteem verlichten. Enkele oude onderzoeken brachten aan het licht dat als er minder sociale ondersteuning beschikbaar was, het immuunsysteem slechter functioneerde – bijvoorbeeld bij eenzame studenten en studenten geneeskunde en tandheelkunde met minder vrienden. Uit deze onderzoeken komt het beeld naar voren dat eenzaamheid schadelijk zou kunnen zijn voor de gezondheid. Het meest recente bewijs uit epidemiologische studies ondersteunt deze zienswijze. Het laat zien dat eenzame en sociaal geïsoleerde mensen doorgaans een korte levensduur hebben en vaker lijden aan fysieke gezondheidsproblemen zoals infecties en hartaandoeningen.

 

Naast sociale steun is het zowel voor het psychologische als het lichamelijke welzijn van een persoon vaak goed om emoties over stressvolle of traumatische gebeurtenissen van zich af te schrijven. Misschien kan dat zelfs de reactie van het immuunsysteem een opkikker geven. Door deze vorm van expressief schrijven blijken ook de symptomen van astma en artritis minder hevig te worden. Ongeneeslijk zieke kankerpatiënten die over hun kanker schreven, hadden minder slaapproblemen dan patiënten in een controlegroep die over neutrale onderwerpen schreven.

 

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.